Viện Công nghiệp Giấy và Xenluylô được thành lập ngày 05/02/1969. Trải qua nhiều lần đổi tên và chuyển đổi mô hình kinh doanh, ngày 28/11/2014 Hội đồng thành viên Tổng công ty Giấy Việt Nam đã có quyết định phê duyệt đề án đổi mới tổ chức và hoạt động của Công ty TNHH Viện Công nghiệp Giấy và Xenluylô sang tổ chức khoa học công nghệ tự trang trải kinh phí theo quy định tại Nghị định số 115/2005/NĐ-CP và đổi tên trở lại là Viện Công nghiệp Giấy và Xenluylô. Ngày 12/01/2017 Bộ Công Thương đã ra Quyết định số 88/QĐ-BCT về việc chuyển Viện Công nghiệp Giấy và Xenluylô thuộc Tổng công ty Giấy Việt Nam về trực thuộc Bộ Công Thương.